Jakie są typowe wyzwania rozwojowe na każdym z etapów życia rodziny? Czy kryzysy są naturalną częścią rozwoju rodziny? Zobacz co Was czeka.
Jako że ruch i zmiana jest oznaką życia, wydaje się, że systemy rodzinne wraz z upływem czasu również przechodzą zmiany.
Dynamikę życia rodzinnego kształtują naturalne procesy rozwojowe, opisywane jako cykle życia rodzinnego. Jest to system zmieniający się w czasie.
Etapy życia małżeńskiego wiążą się z cyklem życia rodziny. Rozwój małżeństwa ma swą kontynuację właśnie w rodzinie. Dlatego też wielu badaczy utożsamia poszczególne szczeble, przez które przechodzi para małżeńska, z fazami cyklu życia rodziny.
Klasyczny cykl życia małżeńsko-rodzinnego stworzyła E. Duvall, która opisała typowe etapy, przez które przechodzą rodziny w ciągu swojego życia. Scharakteryzowała ona 8 faz cyklu życia rodziny, które posiadają specyficzne zadania rozwojowe, przed którymi stają członkowie systemu rodzinnego. Niektóre zadania rozwiązują indywidualnie, inne wspólnie. Każde z tych zadań musi być rozwiązane aby system rodzinny funkcjonował prawidłowo.
Przechodzenie do kolejnej fazy obarczone jest stresem, niepewnością, zmianą.
Na podstawie obserwacji jak rodzina poradziła sobie z konkretnymi zadania rozwojowymi terapeuci systemowi są w stanie prognozować jak sobie poradzi w następnych cyklach.
Zazwyczaj rodziny przechodzą przez te same fazy rozwoju, lecz każda rodzina ma swój niepowtarzalny rytm. Złożoność wydarzeń i interakcji w każdym momencie życia rodziny jest dla niej specyficzna.
Jeśli któreś z zadań zostało niedokończone lub pominięte, najprawdopodobniej przejdzie do kolejnej fazy cyklu, co zaburzy funkcjonowanie rodziny.
Jak można tego uniknąć? Warto zapoznać się z etapem życia, na którym jesteście w swojej rodzinie i zadań jakie przed Wami stoją:
- Faza: Para decyduje się na założenie rodziny
- Faza: Narodziny dziecka – para z małym dzieckiem (do 2r.ż)
- Faza: Rodzina z dziećmi w wieku przedszkolnym (do 6r.ż.)
- Faza: Rodzina z dziećmi w wieku szkolnym (dzieci w wieku 6-13 lat)
- Faza: Rodzina z nastolatkami (dzieci 13-21 r.ż).
- Faza: Rodzina z dorosłymi dziećmi
- Faza: Rodzice w wieku średnim, przechodzący na emeryturę, syndrom „pustego gniazda
- Faza: Starzejący się rodzice
Poniżej przedstawiam najbardziej kluczowe zadania rozwojowe dla każdej z wymienionych faz:
Faza 1 Ustalenie wspólnych celów i wartości, sposobów komunikacji między partnerami, między partnerami a rodzinami ich pochodzenia, przygotowanie się do rodzicielstwa poprzez zdobywanie wiedzy i umiejętności.
Faza 2, 3, 4 Dążenie do równowagi między różnymi rolami jakie partnerzy mają (partner, matka/ojciec oraz między pracą a życiem rodzinnym i osobistym. To również czas na określenie tych nowych ról w swojej rodzinie, jak mają wyglądać, jakiego zaangażowanie i wsparcia w życie rodziny każdy z partnerów oczekuje. Ważne zadanie w tych fazach to również ustalenie między partnerami wspólnego wzorca wychowywania dzieci. To czas niewątpliwie, kiedy partnerzy mają mniej czasu na bycie tylko parterami dla siebie.
Faza 5 i 6 To moment kiedy dzieci coraz bardziej budują swoją autonomie, coraz mocniej separują się od rodziców. Ta faza życia rodziny kiedy partnerzy znów wracają bardziej do siebie.
Faza 7 W tej fazie rozwoju rodziny: znaczące zadanie dla jej członków to wspólne ustalenie i określenie opieki nad starzejącymi się jej członkami, starzejący się partnerzy osiągnęli już równowagę w swojej relacji w kontekście autonomii i zależności, bliskości i dystansu i teraz przygotowują się na nowe role: dziadków.
Faza 8 Partnerzy starzejący się, żegnają się z karierą zawodową, przechodzą na emeryturę, określają swoje zaangażowanie w życie wnuków. Doświadczają procesu starzenia się oraz coraz większej ilości czasu ze sobą, wspólnie radzą sobie z chorobami i utratą najbliższych, przygotowują się do śmierci.
W razie kryzysu:
- Uświadomcie sobie z parterem/partnerką w jakim momencie życia jesteście?
- Co trudnego pojawia się w tym czasie?
- Wróćcie do ustaleń z poprzednich faz i zaktualizujcie je wspólnie na nowo.
Autor : Kamila Tagliaferro – Psycholożka, psychoterapeutka i superwizorka poznawczo-behawioralna, terapeutka schematów i systemowa, właścielka www.psycholab.com.pl i współwłaścielka : www.odnovaterapia.pl